De houdbaarheidsdatum van een Scrum Master

Heeft een Scrum Master een T.H.T. datum? Is er een maximum periode dat je als Scrum Master bij een team kan blijven? Wat zijn überhaupt de afwegingen om bij een scrumteam te vertrekken? Meerdere (ex-)collega’s sprak ik hierover en die uiteenlopende meningen heb ik verzameld in deze blog. Deel jouw gedachten hierover gerust in een reactie. Hopelijk heb je iets aan deze inzichten en is het niet ter lering dan wellicht ter vermaak. Een volgende keer dat je in de supermarkt naar de T.H.T. datum op een pak melk kijkt, denk je ongetwijfeld terug aan deze blog.

Heeft een Scrum Master eigenlijk een houdbaarheidsdatum?

Onlangs vertelde een collega-Scrum Master tijdens de Scrum of Scrums dat ze twijfelde of ze nog wel bij hetzelfde team moest blijven. Ze zat al een tijd (bijna twee jaar) bij dit team en stelde hardop de vraag: “Heeft een Scrum Master eigenlijk een houdbaarheidsdatum?”. Dat vond ik interessant om over na te denken en er ontstond een leuk gesprek hierover. Is er een vaste tijdsperiode waarna je vertrekt, of bij een bepaald resultaat of wat is überhaupt een geschikt moment om het stokje over te dragen? De Scrum Master in dit voorbeeld vroeg zich dat af, omdat ze misschien “blind” was geworden voor bepaalde teamprocessen, juist omdát ze de mensen zo goed kent. Kán je na zo’n lange periode bij hetzelfde team nog wel waarde leveren? Of zoals een andere collega benoemde: “misschien is the magic wel uitgewerkt”.

Wanneer beslis je als Scrum Master dat het tijd is om te gaan?

Later kwam ik via LinkedIn een poll van een oud-collega over dit onderwerp tegen. Hij vroeg: Wanneer stap je als Scrum Master uit een team: als het team presteert of als ze nog aan het worstelen zijn? Is een vertrek gebaseerd op tijd, bepaalde criteria of iets anders? In de poll werd de vraag gesteld: “Wanneer beslis je als Scrum Master dat het tijd is om te gaan?”. Er waren niet veel stemmen, maar deze opties kregen géén stem: “er zijn criteria bereikt” en “na een vastgestelde tijd”. “Wanneer het team presteert” werd wél gekozen en er waren nog wat andere opties in de commentaren. Mijn reflectie op deze (niet gekozen) antwoorden.

• Een Scrum Master is geen interim-manager

Is het opmerkelijk dat niemand koos voor de optie wanneer er een criterium is bereikt? Dat impliceert dat het team ergens op vastloopt, er een Scrum Master wordt ingevlogen en zodra het probleem is verholpen, kan diegene weer naar een ander team. De Scrum Master als een probleemoplosser. Blijkbaar wordt onze rol niet zo benaderd, als een soort interim-manager. Misschien maar goed ook.

• Tijd is niet het enige criterium

Dan de optie na een vastgestelde tijd. Onder de stemmers was er niemand die na een half jaar, of een jaar, of een X-aantal sprints vindt dat hij of zij kan vertrekken bij een team. Prima als je dat wél doet, alleen zou ik dat ook best wel een beetje een vreemd uitgangspunt vinden. Als je tijd als enige criterium gebruikt althans.

• Een presterend team verlaten

Een presterend team als reden voor vertrek, lijkt misschien op de probleemoplosser, maar is wel iets meer van de langere termijn. Een team dat nog niet presteert of bijvoorbeeld een nieuw team, kan zeker met behulp van een Scrum Master stappen zetten en zich ontwikkelen. Alleen is een team ooit uitontwikkeld? Wat zijn de KPI’s voor “een presterend team”? Je kan dit natuurlijk aantonen door middel van: deze belangrijke feature is aan het product increment toegevoegd, onze stakeholders zijn enorm blij met de waarde die we continu leveren, als team zijn we blijer met hoe we samenwerken, enzovoorts. Is dat dan hét punt om een team te verlaten? Voor sommigen misschien wel.

Snel vertrek na opstarten nieuwe scrumteams

Toen ik in de consultancy werkte, was ik telkens maar kortstondig bij een team. Soms drie maanden, dan weer zes maanden en af en toe nog langer. Dat had dan vooral te maken met de fase waarin het team zich bevindt. In combinatie met de reden waarom we als consultant bij dat specifieke bedrijf aan de slag gingen. Als het gaat om het begeleiden van een nieuw team en hen helpen opstarten, dan kan je in drie maanden met trainingen en coaching en het begeleiden van meerdere sprints al heel snel stappen zetten. De teamontwikkeling gaat vooral in die beginfase relatief snel. Als dát jouw kernopdracht is als Scrum Master, is het prima om na enkele sprints een volgend nieuw team beet te pakken en hen een boost te geven.

Wat ik daar wel aan miste was de vruchten plukken van de langere termijn. Het team begint scrum te ervaren, te begrijpen, te waarderen, zichzelf als team te ontwikkelen en waarde te leveren. Heel mooi om daar onderdeel van uit te maken en te genieten van dat resultaat. Dan kan het jammer zijn om daar niet langer van te kunnen genieten en ergens anders weer opnieuw te (moeten) beginnen. Dit was voor mij één van de redenen om uit de consultancy te gaan.

Vertrekken na een jaar voor eigen ontwikkeling

Dan een tegengeluid van een collega die wél een vastgestelde tijd hanteert. Hij zei stellig: “Na een jaar ben ik sowieso weg bij een team”. Zijn belangrijkste drijfveer voor deze uitspraak was dat hij vooral zichzélf wil blijven ontwikkelen en daarvoor telkens een andere uitdaging nodig heeft. Dat kan zijn bij een ander team of in een nieuwe omgeving of een combinatie. Natuurlijk valt ook hier iets voor te zeggen. Als ik hem nog eens spreek, zal ik hem de consultancy aanraden…

“Na een jaar ben ik sowieso weg bij een team”

Balans of wellicht andere energie 

• Iemand reageerde op de poll met dat diegene vertrekt zodra de balans weg is tussen het positieve verschil dat hij kan maken voor een team en de energie die hij persoonlijk krijgt van dat werk. Dat vond ik wel een mooie kijk hierop. In zijn geval wordt het dus niet rechtstreeks aan een vaste tijdsduur gekoppeld en ook niet aan het bereiken van bepaalde resultaten met het team, maar de balans van wat jouw inzet kost en oplevert. Leerzaam inzicht!
• Nog twee opvattingen van Scrum Masters. Een andere reactie op de poll gaf aan dat diegene stopt wanneer hij het team op meerdere vlakken heeft geprobeerd te helpen en verwacht dat iemand anders beter in staat is om de potentie in dat team te ontgrendelen. Of als er te veel afwijking zit in hoe het team wil werken en jouw eigen ideeën voor verbeteringen.
• Weer een andere collega gaf onlangs aan dat de omgeving van het team niet echt meehelpt. Hij heeft geprobeerd hen hierin mee te nemen, maar vooral na lange tijd wordt het een herhaling van zetten. Als er dan weinig beweging is, voelt dat als trekken aan een dood paard. In beide voorbeelden is het wellicht beter als iemand anders hier energie in gaat steken.

Mijn eigen houdbaarheidsdatum als Scrum Master

Voor mijn eigen teams heb ik mezelf ook de vraag gesteld of mijn houdbaarheidsdatum was bereikt. Nou wilde ik zoals aangegeven profiteren van mijn inzet op de langere termijn, immers: het is prettig en geeft voldoening als je de vruchten kan plukken van jouw eigen werk. Dus had ik mij voorgenomen om in ieder geval lang (minimaal een jaar) bij dit team te blijven. Op een gegeven moment merkte ik dat er nog steeds veel moest gebeuren (door teamwisselingen werden we teruggeworpen naar de vormingfase) en pakte ik bepaalde dingen niet op die het team misschien wel nodig had. Dat was voor mij een moment (inmiddels ook bijna anderhalf jaar bij dit team) waarop ik dacht dat ik misschien beter bij een ander team aan de slag kon gaan. Tegelijkertijd met de gedachte dat het voor dit team ook wel fijn zou zijn als er een andere Scrum Master met nieuwe energie zou instappen, als broodnodige frisse wind. Voor mij was de reden van een vertrek dus een combinatie van al langere tijd bij een team zitten en de behoefte aan iets nieuws, voor zowel mijzelf als het team.

In deze blog heb je uiteenlopende meningen kunnen lezen en ik ben benieuwd naar jouw kijk hierop. Hanteer jij een minimum of maximum periode dat je bij een team blijft? Wat is volgens jou de houdbaarheidsdatum van een Scrum Master?