Marco van Basten is de ideale Scrum Master

De rollen binnen scrum uitgelegd aan de hand van de voetbalcarrière van Marco van Basten. Een loopbaan als scrumteamlid, Product Owner, Scrum Master en Agile Coach, maar dan in de voetbalwereld.

In een eerdere blog heb ik al eens scrum in voetbaltermen uitgelegd. Nu staat niemand minder dan de voormalig beste voetballer van de wereld Marco van Basten centraal. In zijn carrière heeft hij diverse functies in de voetballerij bekleed die raakvlakken hebben met de verschillende rollen binnen scrum.Van teamlid en Product Owner naar Scrum Master en Agile Coach.

Als voetballer en scrumteamlid met multidisciplinaire teams succesvol

Marco van Basten was als voetballer enorm succesvol. In het kort: hij werd driemaal verkozen tot “Europees voetballer van het Jaar” en twee keer tot “Wereldvoetballer van het Jaar” uitgeroepen. In 1995 nam hij afscheid als profvoetballer en onlangs werd hij gekozen tot spits in het beste EK-elftal aller tijden. Hij werd topscorer in de Eredivisie, de Italiaanse Serie A, op het EK van 1988 en van de Europacup I in datzelfde jaar. Dat hij met zijn spel en doelpunten een belangrijke bijdrage leverde aan de teamprestaties, mag duidelijk zijn.

Hiermee is de link naar een scrumteam gelegd. Teamleden daarvan zijn ook toegewijde professionals, zij committeren zich aan het werk en streven een gezamenlijk doel na. Dit bereiken ze door samenwerking en elkaars taken overnemen. Net als voetbalteams vormen zij een multidisciplinair team. De geoliede machine stelt de spits in staat om te scoren zodat het team kan winnen: Nederland werd Europees kampioen en een scrumteam haalt het sprintdoel.

Als bondscoach en Product Owner eindverantwoordelijk voor het team

Na zijn actieve carrière werd Van Basten bondscoach van Nederland en hierna hoofdtrainer van Ajax, Heerenveen en AZ. Met wisselende successen… Want zoals een andere hoofdcoach aangaf: “Een goed paard is nog geen goede ruiter”. En een senior developer is niet automatisch een succesvolle Product Owner. Dit vereist namelijk andere kwaliteiten.

Een Product Owner heeft een visie op het product, is eindverantwoordelijk voor het resultaat, bepaalt de prioritering van de werkvoorraad en zorgt voor stakeholder management. De bondscoach doet dit door een doel voor het volgende EK of WK uit te spreken, door met zijn trainingen en oefenwedstrijden het team klaar te stomen voor het eindtoernooi, door zijn selectiebeleid, opstellingen, wissels en tactiek én door contacten met de bond, de media en het publiek. Bij de persconferentie mag de bondscoach zich namelijk verantwoorden voor de inhoud en de prestaties, welke doelen zijn bereikt en wat er nog op de planning staat. In oefen- en kwalificatiewedstrijden volgt de demo richting een belangrijke stakeholder: het publiek. Uiteindelijk moet het doel worden bereikt: kwalificatie en een eindklassering volgens doelstelling op het hoofdtoernooi.

Als assistent trainer en Scrum Master het complete team helpen

Voetbalpaspoort Marco van Basten via Wikipedia

Van Basten maakte hierna een opmerkelijke carrièremove. Bij AZ (en later Oranje) werd hij namelijk van hoofdcoach ineens assistent. Hij koost bewust voor een rol in de luwte omdat hij zich daarbij prettiger voelde. Geen verantwoordelijkheid voor het eindresultaat en meer bezig met de spelers op het veld. Dichterbij zijn kracht waarmee hij als voetballer en teamlid zo succesvol was.

De werkzaamheden waar Van Basten zich beter bij voelde, zijn ook taken die voor een Scrum Master gelden: geen inhoudelijke verantwoordelijkheid maar wel het proces stimuleren om het gezamenlijke doel te bereiken en dat dicht bij het team. Hij faciliteert, denkt mee, helpt het team zo optimaal mogelijk te functioneren en ondersteunt de eindverantwoordelijke: in scrum de Product Owner en in voetbal de hoofdtrainer. Andere taken voor een Scrum Master liggen binnen voetbalteams bij andere stafleden, zoals het organiseren van events (teammanager), communicatie en afstemming met de buitenwacht (perschef) en belemmeringen verwijderen (medische staf en materiaalman).

In het geval van Van Basten dus geen persconferenties, maar meer tussen de spelers op het veld staan en hen beter maken. Niet alleen faciliteren door pionnen neerzetten en hesjes uitdelen, ook het coachen van voetballers waardoor individuele spelers beter worden, het team groeit en daardoor beter presteert en de gezamenlijke doelen worden bereikt. In zijn ogen: wel de lusten, niet de lasten. Wat dat betreft is Marco van Basten de ideale Scrum Master!

Als FIFA Hoofdcommissaris en Agile Coach aansturen van buitenaf

Tegenwoordig draagt Van Basten de functietitel “Chief Officer for Technical Development” bij de wereldvoetbalbond FIFA. Daar denkt hij met zijn ideeën en opvattingen over zaken als spelregels, regelgeving en programmering na over vernieuwing en hervorming van het voetbal. Met deze stap is hij dus nóg verder van het speelveld verwijderd, nog meer bezig met het proces optimaliseren en aansturing op een hoger niveau in de organisatie.

Die laatste zin slaat ook op een Agile Coach. In plaats van scrumteamleden staat een Agile Coach niet ‘met zijn poten in de modder’ en in tegenstelling tot een Scrum Master is hij ook niet met één team bezig. Een Agile Coach stuurt namelijk Product Owners en Scrum Masters van meerdere scrumteams aan en ook de directie wordt door hem gecoacht bij de implementatie van een agile werkwijze. In plaats van zelf in actie op het speelveld heeft hij dus meer regie van buitenaf.

Als je kijkt naar de carrière van Van Basten, dan ben ik benieuwd hoe hij deze rol gaat invullen. Vooralsnog waren zijn werkzaamheden mét de bal en zo dicht mogelijk op het veld namelijk het meest succesvol. Mocht deze baan niet het gewenste succes opleveren, dan kan hij altijd nog overwegen om als Scrum Master aan de slag te gaan!