10 retrospectives

Retrospectives: voorbeelden en download formats voor verrassende retrospectives.

Retrospectives voor ons scrumteam organiseer ik als Scrum Master. Daarbij vind ik het leuk om iedere keer iets nieuws te verzinnen! Het is telkens een verrassing voor mijn scrumteam wat we gaan doen en hierdoor blijft het ook voor hen een zinvol én leuk event. Zij waarderen dit ook en het werd zelfs vergeleken met een kindersurprise: altijd maar weer de vraag wat ze krijgen.

Inmiddels ben ik 10 sprints Scrum Master en heb ik 10 verschillende retrospectives georganiseerd. Dit artikel ter inspiratie!

Wat is een retrospective?

Bij de retrospective aan het eind van iedere sprint, kijkt het scrumteam terug op het proces. Het gaat dus niet over de inhoud van de sprint maar over de wijze waarop is (samen)gewerkt en hoe dit kan worden verbeterd. Kortom: de retrospective is een kans voor het scrumteam om zichzelf te inspecteren en een plan met verbeteringen te maken voor de volgende sprint.

Het doel van de retrospective

• Inspecteren hoe de afgelopen sprint verliep met betrekking tot personen, relaties, proces en tools.
• Identificeren en ordenen van belangrijkste items die goed gingen en potentiele verbeteringen.
• Een plan maken voor implementatie van verbeteringen aan de manier waarop het scrumteam werkt.

Bron: Scrum Guide

Vormen van retrospectives

Deze tien verschillende vormen van retrospectives heb ik georganiseerd:

1. Basic
2. Pizza
3. Associatiekaarten
4. Retrovragen
5. Zeilboot
6. Plus min
7. M&M’s
8. SWOT
9. A-Team
10. Brieven

1. Basic

Deze eerste retrospective is een hele basic variant. Hang drie vellen op en noem deze als volgt:

• Ging goed
• Kan beter
• Ideeën

Alle teamleden schrijven iets op over de afgelopen sprint en plakken de post-its op het juiste vel papier. Vervolgens kan je de onderwerpen clusteren door post-its bij elkaar te hangen en dit gezamenlijk bespreken. Een simpele maar wel erg effectieve retrospective.

2. Pizza

Niet zelf bedacht maar wel zo genoemd. In andere tools wordt dit een “Zeester” genoemd, maar met mijn tekenkunsten lijkt het meer op een pizza. Verdeel een cirkel in 5 vlakken/pizzapunten en label deze:

• Meer
• Minder
• Starten
• Stoppen
• Doorgaan

Dit is vergelijkbaar met de Basic variant, maar een uitgebreidere versie. Bij andere scrumteams blijkt dit een erg populaire variant omdat er veel informatie uit kan worden gehaald.

3. Associatiekaarten

Deze set van 45 foto’s (kaarten op A5 formaat) heb ik gekocht via scrumartikelen.nl. Alle foto’s worden zichtbaar op tafel verspreid. Ieder teamlid kiest 1 kaart die het team in de afgelopen sprint vertegenwoordigt én 1 kaart met een associatie over zichzelf in de afgelopen sprint. De teamleden vertellen aan de groep waarom zij die kaarten hebben gekozen.

Alle foto’s zijn erg sprekend en roepen een bepaalde associatie op. Ons scrumteam vond dit een hele leuke manier om terug te kijken op het proces en ook andere scrumteams hebben dankbaar gebruik gemaakt van deze associatiekaarten.

4. Retrovragen

Een set van 25 vragen heb ik bedacht, geprint, in stroken uitgeknipt en opgevouwen in een envelop gedaan. Deze envelop gaat rond in het team, ieder teamlid pakt een vraag uit de envelop en beantwoordt deze in de groep. Dit kan je herhalen totdat de vragen op zijn, ieder teamlid evenveel vragen heeft beantwoord of tot de tijd (timebox) voor de retrospective is verstreken. Vragen waren bijvoorbeeld:

• Welk teamlid wil je voor de afgelopen sprint een compliment geven?
• Wat zie jij als grootste verbetering voor ons scrumteam?
• Waar ben je het meest trots op van de afgelopen sprint?
• Wat kan er beter in de samenwerking binnen ons scrumteam?
• Wat heb je in de afgelopen sprint geleerd?

⇓ Download het format Retrovragen

5. Zeilboot

Een uitgebreidere en verbeterde versie van een bestaande variant. Stel je bij het zien van het format dit voor:

• Wij zitten als scrumteam op de zeilboot en willen naar het eiland (Doel & Droom).
• Onderweg komen we haaien en rotsen (Risico’s & Bedreigingen) tegen.
• Het anker werkt ook remmend (Tegenspoed & Tegenvallers).
• Er gaan ook dingen goed want we hebben de wind (Voorspoed & Meevallers) in de zeilen!

Door post-its bij de juiste afbeeldingen toe te voegen, worden alle onderwerpen met het hele team besproken en kunnen acties worden benoemd.

⇓ Download het format Zeilboot

6. Plus min

Voor verschillende onderwerpen worden de positieve en verbeterpunten benoemd door kolommen met Plus en Min te creëren. In ons geval hebben we zes onderwerpen beoordeeld:

• Analyse
• Content
• Development
• Testing
• Scrum proces
• Algemeen

Doordat het team post-its in de juiste kolom plaatst, kan per onderwerp worden besproken wat er goed gaat en wat er verbeterd kan worden. Dit levert hele gerichte feedback op, specifiek per onderwerp in plaats van een algemene bulk.

7. M&M’s

Dit is de lekkerste retrospective van deze 10 varianten. Het werkt heel simpel: zet een zak (of twee varianten) M&M’s op tafel en laat alle teamleden er na elkaar één uit pakken. Iedere kleur staat voor een aparte opdracht. Wij hadden deze onderwerpen:

• Positief aan werk/sprint/team
• Verbeterpunt voor werk/sprint/team
• Ideeën voor werk/sprint/team
• Geleerd in afgelopen sprint(s)
• Tip voor een teamgenoot
• Vertel iets over jouw privé situatie

Het teamlid pakt een M&M, beantwoordt de bijbehorende vraag en mag hem opeten. Nadat iedereen drie vragen had beantwoord, naderde onze timebox en zijn we gestopt. Dit moesten wel verschillende kleuren zijn, zodat een teamlid niet bijvoorbeeld alleen drie verbeterpunten benoemt.

⇓ Download het format M&M’s

8. SWOT

De alom bekende SWOT-analyse kan ook prima als retrospective worden gebruikt. Benoem hierbij:

• sterktes en zwaktes van het team (intern)
• kansen en bedreigingen buiten het team (extern)

Door vervolgens ook interne sterktes te verbinden aan externe kansen, ontstaan er actiepunten voor de komende sprints.

9. A-Team

Naast ons scrumteam wordt deze retro gedaan met een ander bekend team: the A-Team. De personages van de televisieserie staan hierbij voor deze vier onderwerpen:

• Face: Zichtbaarheid (mooie resultaten)
• Murdock: Opmerkelijk (bijzonderheden)
• B.A.: Groepsvervoer (samenwerking onderweg)
• Hannibal: Toekomstplan (doelen en strategie)

Om in de juiste sferen te komen, kan deze video van de intro niet ontbreken.

⇓ Download het format A-Team

10. Brieven

Twee sprints geleden hebben we een soort brieven naar onszelf gestuurd. Hierin werden per teamlid twee doelen beschreven voor over twee sprints:

• 1 “Individueel doel” voor jezelf
• 1 “Team doel” voor ons scrumteam

Bij deze retrospective hebben we de brieven er weer bij gepakt en bekeken of deze doelen zijn behaald. De meesten weten niet meer precies wat er zes weken geleden is ingevuld en zij zien het dus echt als brieven van en aan zichzelf. Vooral de redenen waarom doelen wel of niet zijn behaald, kunnen enorm leerzaam voor het scrumteam zijn.

⇓ Download het format Brieven